Cryptofraude is in het Verenigd Koninkrijk inmiddels goed voor tweederde van alle beleggingsfraude. In 2024 ging het om maar liefst 66% van de gevallen, blijkt uit cijfers van de City of London Police. Daarmee is crypto-fraude in een jaar tijd met 16% gestegen. In totaal verloren slachtoffers ruim 549 miljoen dollar aan valse beloftes en nepinvesteringen.

Sociale media: het favoriete jachtgebied van oplichters

Wat opvalt, is de rol van social media in deze vorm van fraude. In 36% van de gevallen speelde een platform als WhatsApp, Facebook of Instagram een directe rol. Vooral WhatsApp springt eruit: 4 op de 10 meldingen kwamen via dat kanaal binnen.

Oplichters doen zich regelmatig voor als bekende figuren. Met behulp van AI-video’s laten ze bijvoorbeeld zien hoe Martin Lewis, Elon Musk of Jeremy Clarkson zogenaamd investeren in een bepaalde munt. En dat werkt. Zeker als het er professioneel uitziet en inspeelt op het idee dat iedereen rijk wordt met crypto.

Waarom mensen in crypto sneller iets geloven

Volgens Britse jurist James Pritchard is crypto op dat punt echt anders dan traditionele beleggingsfraude. Bij een mailtje van een ‘Afrikaanse prins’ gaan er al snel alarmbellen rinkelen. Maar bij crypto? Daar zijn zóveel verhalen over enorme winsten, dat mensen geneigd zijn om het toch een kans te geven.

Kijk naar het beroemde verhaal van Laszlo Hanyecz, die in 2010 twee pizza’s betaalde met 10.000 Bitcoin — nu honderden miljoenen waard. Zulke voorbeelden maken het voor oplichters makkelijker om geloofwaardige beloftes te doen, hoe extreem die ook zijn.

Waarom crypto zo aantrekkelijk is voor fraudeurs

Voor oplichters is crypto ideaal. Het is snel, grensoverschrijdend en (deels) anoniem. Ja, transacties zijn zichtbaar op de blockchain, maar dat betekent nog niet dat je makkelijk kunt achterhalen wie erachter zit. En zelfs als je een wallet weet te traceren, maakt het nogal uit in welk land de eigenaar zit. Juridische stappen zijn vaak omslachtig of simpelweg niet haalbaar.

Bovendien zijn veel ‘waarschuwingssignalen’ die in de traditionele financiële wereld meteen verdacht zijn — zoals geld overmaken naar een buitenlandse partij — in crypto de normaalste zaak van de wereld. Dat maakt het voor veel mensen lastiger om op tijd argwaan te krijgen.

Wat betekent dit voor Nederlandse investeerders?

Hoewel deze cijfers uit het VK komen, zijn de tactieken universeel. Ook in Nederland zien we steeds meer meldingen van crypto-gerelateerde fraude. En het patroon is vaak hetzelfde: beloftes van snelle winst, een bekende naam die zogenaamd instapt, en communicatie via WhatsApp of sociale media.

Daarom: blijf scherp. Stel jezelf altijd de vraag — is het te mooi om waar te zijn? Grote kans dat dat ook zo is.

🔍 Snelle checklist om fraude te herkennen:

• Krijg je via WhatsApp of social media een investeringstip van een onbekende?
• Wordt er beloofd dat je binnen korte tijd veel winst maakt?
• Wordt er verwezen naar een bekende persoon die zogenaamd ‘ook meedoet’?
• Moet je geld overmaken naar een buitenlandse wallet of vage site?