EU wil één toezichthouder voor aandelen- en cryptobeurzen: op weg naar een Europese SEC

De Europese Unie wil het toezicht op aandelen- en cryptobeurzen centraliseren. Daarmee moet het eenvoudiger worden voor startups en financiële instellingen om grensoverschrijdend te werken iets waar Europa tot nu toe nog achterloopt op de Verenigde Staten. De kern van het plan: één krachtige toezichthouder die vergelijkbaar is met de Amerikaanse SEC.

ESMA als Europese tegenhanger van de SEC

De Europese Commissie werkt aan een voorstel om de Europese Autoriteit voor Effecten en Markten (ESMA) meer bevoegdheden te geven. ESMA zou dan toezicht houden op zowel aandelenbeurzen als cryptoplatformen, cryptodienstverleners en andere handelsinfrastructuren.

Tot nu toe ligt dat toezicht vooral bij nationale toezichthouders, waardoor bedrijven in elk land aan andere regels moeten voldoen. Dat zorgt voor onnodige kosten en belemmert groei, vooral voor jonge bedrijven die in meerdere landen actief willen zijn.

Volgens ECB-president Christine Lagarde is een “Europese SEC” een logische volgende stap. Ze benadrukt dat een breed mandaat nodig is om grote grensoverschrijdende bedrijven effectief te kunnen controleren en systeemrisico’s te beperken. De Europese Commissie wil het wetsvoorstel in december presenteren.

MiCA en het probleem van ‘passporting’

Een belangrijk onderdeel van de discussie draait om de nieuwe Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCA), de Europese wet die sinds december 2024 geldt voor cryptodienstverleners.

MiCA maakt het mogelijk dat een cryptobedrijf met een vergunning in één EU-land zijn diensten in alle lidstaten mag aanbieden. Dit principe heet passporting. Maar omdat niet elk land dezelfde strenge normen hanteert, kiezen sommige bedrijven bewust voor het land met de soepelste regels. Dat ondermijnt het doel van MiCA.

Frankrijk heeft daarom gedreigd het passporting-systeem te blokkeren als er geen centraal toezicht komt. Ook Oostenrijk en Italië pleiten voor een grotere rol van ESMA, die in Parijs is gevestigd.

Minder versnippering, meer vertrouwen in de markt

Volgens ESMA-voorzitter Verena Ross is de huidige marktsituatie te versnipperd. Een centraal toezichthouder zou niet alleen meer duidelijkheid brengen, maar ook zorgen voor sneller besluitvormingsproces en consistente handhaving. ESMA zou bovendien bindende beslissingen kunnen nemen bij geschillen tussen vermogensbeheerders, zonder inmenging van nationale autoriteiten.

Zo’n model kan het vertrouwen in de Europese financiële markten versterken en tegelijkertijd de positie van Europa ten opzichte van de VS verbeteren. Voor de cryptosector zou het meer duidelijkheid en minder bureaucratie betekenen.

Wat betekent dit voor crypto in Europa?

Als ESMA meer macht krijgt, kan dat positief uitpakken voor grote cryptobedrijven die actief zijn in meerdere landen. Eén duidelijk regelgevend kader maakt het makkelijker om te opereren en versterkt het vertrouwen van beleggers. Ook startups kunnen profiteren van lagere nalevingskosten en meer transparantie.

Voor consumenten betekent dit meer bescherming tegen fraude en misleiding, en een duidelijk aanspreekpunt bij problemen.

Conclusie

De plannen voor een sterker ESMA kunnen een keerpunt zijn voor de Europese cryptomarkt. Door het toezicht te centraliseren, wil de EU een stabieler, eerlijker en concurrerender financieel systeem bouwen. Of ESMA daadwerkelijk de rol van een Europese SEC krijgt, hangt af van de steun van de lidstaten — maar de richting is duidelijk: Europa wil één kapitaalmarkt, met één toezichthouder.

FAQ

Wat is ESMA?
De European Securities and Markets Authority (ESMA) is de toezichthouder die verantwoordelijk is voor transparante en stabiele financiële markten binnen de EU.

Wat is MiCA?
De Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCA) is de Europese wetgeving die regels stelt aan aanbieders van cryptodiensten. Een vergunning onder MiCA is geldig in alle EU-landen.

Wat betekent ‘passporting’?
Passporting houdt in dat een bedrijf met een vergunning in één EU-land zijn diensten in alle andere lidstaten mag aanbieden, zonder extra vergunningen aan te vragen.