Waarom stablecoins steeds meer lijken op een bedrijfs-CBDC
Stablecoins zijn uitgegroeid tot een belangrijk onderdeel van de cryptomarkt. Ze worden gebruikt voor handel, sparen en het snel verplaatsen van geld tussen exchanges. Maar volgens sommige experts lijken veel stablecoins steeds meer op een vorm van “bedrijfs-CBDC” digitale valuta met controlemechanismen vergelijkbaar met die van een centrale bank, maar dan in handen van een private partij.
Wat is een stablecoin?
Een stablecoin is een cryptomunt die gekoppeld is aan een stabiele waarde, meestal de Amerikaanse dollar. Het doel is om prijsvolatiliteit te vermijden, zodat gebruikers in crypto een soort “digitale dollar” kunnen vasthouden. Er zijn drie hoofdvarianten:
- Gedekte stablecoins: ondersteund door cash of staatsobligaties
- Algorithmische stablecoins: houden hun waarde via software in balans
- Synthetic stablecoins: werken via complexe financiële constructies of derivaten
Voor beleggers klinkt dat veilig, maar de onderliggende risico’s verschillen sterk per categorie.
Waarom sommige stablecoins lijken op een CBDC
Volgens Jeremy Kranz, oprichter van Sentinel Global, krijgen stablecoins steeds meer dezelfde eigenschappen als een Central Bank Digital Currency (CBDC), met één groot verschil: niet een overheid maar een bedrijf trekt aan de touwtjes. Daarom noemt hij het een “central business digital currency”.
Met andere woorden: uitgevers van stablecoins hebben toegang tot technische backdoors waarmee ze:
- transacties kunnen blokkeren
- wallets kunnen bevriezen
- gebruikers kunnen uitsluiten
Bij een partij zoals J.P. Morgan zou die controle zelfs onder bestaande regelgeving vallen, waardoor een stablecoin-gebruiker afhankelijk wordt van dezelfde juridische en politieke risico’s als bij een bancaire rekening.
Financiële risico’s: de-pegs en bankruns
Naast datacentralisatie spelen ook marktrisico’s mee:
- Bij gedekte stablecoins ontstaat bij paniek het risico op een “bankrun”, wanneer te veel mensen tegelijk hun tokens willen omruilen.
- Bij algorithmische en synthetic stablecoins ontstaat sneller kans op een de-peg, waarbij de munt tijdelijk of permanent losraakt van de dollar.
Het bekendste voorbeeld is TerraUSD (UST), dat in 2022 instortte doordat de onderliggende marktconstructie faalde tijdens volatiliteit.
De rol van wetgeving
De groei van stablecoins gaat hand in hand met nieuwe wetgeving. In de VS zorgde de recente GENIUS-stablecoinwet voor verdeeldheid. Voorstanders zien het als legitimatie van stablecoins, terwijl critici waarschuwen dat dit een “CBDC via de achterdeur” kan worden. Het debat draait vooral om controle: wie bepaalt uiteindelijk wat gebruikers wel of niet kunnen doen met digitaal geld?
Conclusie
Stablecoins zijn handig en spelen een sleutelrol in de cryptomarkt, maar ze brengen meer risico met zich mee dan veel beleggers beseffen. Ze leveren snelheid en liquiditeit, maar vaak ook een vorm van digitale controle die lijkt op die van een centrale bank alleen dan in de handen van commerciële bedrijven. Wie stablecoins gebruikt, moet dus niet alleen naar de koppeling met de dollar kijken, maar ook naar de macht achter de munt.
Veelgestelde vragen
Zijn stablecoins altijd 1-op-1 gedekt door dollars?
Nee. Alleen sommige stablecoins houden volledige reserves aan. Algorithmische en synthetic varianten vertrouwen op marktmechanismen of derivaten, en zijn daardoor kwetsbaarder.
Kunnen stablecoin-uitgevers mijn wallet blokkeren?
Ja. De meeste grote stablecoins bevatten een ingebouwd controlesysteem waarmee uitgevers adressen kunnen bevriezen.
Welke stablecoins gelden als relatief het meest betrouwbaar?
In het algemeen zijn stablecoins met transparante reserves en regelmatige audits stabieler, maar ook hier is geen garantie. Het blijft belangrijk om te weten wie de munt uitgeeft en onder welke regels die partij valt.
