Grote bedrijven en overheden hebben met gecentraliseerde AI-modellen een machtig wapen in handen. Dat roept vragen op over privacy, censuur en zelfs propaganda. De oplossing? Decentrale AI, die gebruikers zelf de controle geeft. Het recent gepubliceerde Manifesto for Decentralized AI zet de stappen uiteen om AI in dienst van de gebruiker te stellen.

Dit manifest is opgesteld door de Dfinity Foundation (ontwikkelaar van het Internet Computer Protocol) en Onicai, een pionier op het gebied van decentrale AI. Volgens Patrick Friedrich, CEO van Onicai, schuilt er groot gevaar in de macht van gecentraliseerde AI:

“Gecentraliseerde AI maakt het mogelijk dat grote organisaties of overheden volledige controle krijgen over hoe informatie wordt verspreid. Dat is een risico dat we niet mogen negeren.”

Hoe werkt decentrale AI?

Decentrale AI maakt gebruik van smart contracts en draait op permissionless-netwerken. Hierdoor blijft alles transparant, open-source en toegankelijk. Gebruikers kunnen hun AI volledig aanpassen aan hun eigen voorkeuren, bijvoorbeeld via lokale opslag, decentrale clouds of hybride modellen. Dit geeft niet alleen controle, maar voorkomt ook dat grote partijen hun eigen agenda kunnen doordrukken.

Arjaan Buijk, CTO van Onicai, benadrukt dat decentrale AI meer innovatie mogelijk maakt:

“Generieke AI-modellen domineren nu de markt, maar ze remmen innovatie omdat ze nicheoplossingen negeren. Door decentrale technologie krijgen we ruimte voor maatwerk en unieke toepassingen.”

Innovatie door decentrale oplossingen

Een goed voorbeeld van deze aanpak is het Cortex-platform, gelanceerd door de Artificial Superintelligence Alliance in november 2024. Cortex biedt bedrijven de mogelijkheid om AI-modellen volledig aan te passen aan hun specifieke behoeften. Zo wordt de afhankelijkheid van generieke, gecentraliseerde oplossingen kleiner en komt de focus op praktische toepassingen te liggen.

Ook de Decentralized AI Society werkt aan oplossingen. Zij onderzoeken alternatieve financieringsmethoden om AI-projecten te ondersteunen, zonder afhankelijk te zijn van traditionele investeerders. Dit biedt ruimte voor experiment en innovatie die niet direct winstgericht is.

Een blik op de toekomst

De ontwikkelingen binnen AI gaan razendsnel. Volgens Dario Amodei, CEO van Anthropic, kunnen we al in 2026 of 2027 de komst van Artificial General Intelligence (AGI) verwachten. Dat is jaren eerder dan eerder werd gedacht.

Maar met deze vooruitgang komt ook verantwoordelijkheid. Hoe zorgen we ervoor dat AI veilig, eerlijk en transparant blijft? Decentrale AI lijkt een veelbelovende weg om de balans te herstellen. Door de macht bij de gebruikers te leggen, kan technologie weer in dienst staan van mensen in plaats van instituties.