Beleggers klagen steeds vaker cryptobedrijven aan

Het aantal rechtszaken van beleggers tegen cryptobedrijven in de VS zit flink in de lift. In de eerste helft van 2025 zijn er al bijna net zoveel groepsclaims ingediend als in heel 2024. En dat terwijl overheidsinstanties zoals de SEC hun toezicht juist hebben afgebouwd. Waarom nemen investeerders dan toch het heft in eigen handen?

Toename groepsclaims in crypto en AI

Volgens een nieuw rapport van Cornerstone Research draait een opvallend groot deel van de nieuwe groepsrechtszaken dit jaar om crypto en kunstmatige intelligentie (AI). In de eerste zes maanden van 2025 zijn er zes crypto-zaken ingediend, tegenover zeven in heel 2024. AI is zelfs nog populairder: daar zijn al twaalf groepsclaims genoteerd.

Dat is bijzonder, want het totaal aantal rechtszaken over effecten is nagenoeg gelijk gebleven (114 in de eerste helft van 2025 tegenover 115 in de tweede helft van 2024). De groei zit dus duidelijk in crypto en AI.

Wat is een groepsclaim?

Een groepsclaim, ofwel class action, is een Amerikaanse rechtszaak waarbij een groep beleggers gezamenlijk een bedrijf aanklaagt. Vaak gaat het om misleiding, onjuiste informatie of onrealistische beloften. Deze vorm van procederen komt veel voor in sectoren zoals crypto, waar toezicht niet altijd op orde is.

Van miners tot memecoins

De zes crypto-zaken tot nu toe richten zich op verschillende partijen:

• Drie claims zijn ingediend tegen crypto-uitgevers.
• Eén zaak betreft een cryptominer.
• Twee claims gaan over bedrijven die aan crypto zijn gelinkt, zoals hardwareverkopers of bedrijven die samenwerken met crypto-startups.

De helft van deze rechtszaken komt van Burwick Law, een kantoor dat vaker procedeert tegen dubieuze cryptoprojecten. Zo spanden zij zaken aan tegen Pump.fun en tegen de makers van de controversiële memecoin LIBRA.

Volgens oprichter Max Burwick zijn groepsclaims in dit soort gevallen essentieel: “Zonder duidelijke handhaving is dit soms de enige manier om verantwoordelijkheid af te dwingen.”

AI-bedrijven in de problemen door ‘AI-washing’

Niet alleen cryptobedrijven liggen onder vuur. Ook bedrijven die overdrijven hoe “intelligent” hun technologie is, krijgen te maken met juridische problemen. Stanford-professor en oud-SEC-commissaris Joseph Grundfest noemt dit fenomeen AI-washing: bedrijven die doen alsof ze geavanceerde AI gebruiken, terwijl dat niet klopt.

Volgens Grundfest gebeurt dit steeds vaker, en leidt het tot schade bij investeerders zodra de waarheid boven tafel komt. Zijn droge commentaar:

“ChatGPT legt dit perfect uit. Ik heb daar niets aan toe te voegen.”

Conclusie: civiele rechtszaken nemen het stokje over

De crypto-industrie krijgt in 2025 nog maar weinig tegenwind van toezichthouders. Maar dat betekent niet dat bedrijven zomaar hun gang kunnen gaan. Beleggers nemen zelf stappen via de rechter, vooral bij projecten die loze beloften doen of onduidelijk zijn over hun technologie. De toename in groepsclaims laat zien dat juridische risico’s in crypto (en AI) dit jaar alleen maar groter worden.

FAQ

Waarom stappen beleggers zelf naar de rechter?
Omdat toezichthouders minder actief zijn in 2025, kiezen beleggers vaker voor groepsclaims om schade te verhalen of misstanden aan te pakken.

Wat is AI-washing precies?
AI-washing betekent dat bedrijven hun AI-technologie mooier voordoen dan het is. Dit gebeurt bijvoorbeeld in presentaties of whitepapers, en kan leiden tot claims zodra de waarheid uitkomt.

Zijn groepsclaims effectief?
In de VS wel. Groepsrechtszaken zijn vaak het enige middel voor beleggers om compensatie af te dwingen, zeker als er geen actief toezicht is vanuit de overheid.