Ayandeh Bank valt om: 42 miljoen klanten gedwongen naar staatsbank
De val van Ayandeh Bank laat zien hoe wankel het Iraanse banksysteem is geworden. De bank liep jarenlang verliezen op en kon geen redding meer vinden. De Iraanse staat greep in en schoof alle klanttegoeden door naar de staatsbank Bank Melli. Voor 42 miljoen klanten verandert er op papier weinig, maar het vertrouwen in het systeem krijgt opnieuw een klap. Voor veel Iraniërs is dit precies waarom crypto en vooral Bitcoin als alternatief steeds aantrekkelijker lijkt.
Bron: National Union for Democracy in Iran
Hoe kon een megabank omvallen?
Ayandeh Bank stapelde een verlies van ruim $5,1 miljard op, plus bijna $3 miljard aan schulden. Nadat de Centrale Bank van Iran geen reddingsplan meer kon vinden, kwam het faillissement onvermijdelijk. De bank had meer dan 270 filialen door het hele land en gold jarenlang als een van de grootste private banken van Iran.
Een belangrijk deel van het probleem ligt in het systeem zelf: banken hanteren zogenoemde fractionele reserves. Dat betekent dat slechts een deel van het spaargeld echt in kas ligt en de rest wordt uitgeleend. Gaat het mis, dan ontstaat direct een liquiditeitsprobleem en moet de overheid ingrijpen.
Druk op het financiële systeem
Iran verkeert al jaren onder zware internationale sancties. Daardoor hebben banken nauwelijks toegang tot internationale betaalnetwerken en tot dollars. De nationale munt de rial blijft ondertussen in koopkracht dalen. Hierdoor neemt het risico binnen het banksysteem steeds verder toe.
Begin dit jaar waarschuwde de Centrale Bank al dat nog acht andere banken gevaar lopen als zij niet ingrijpend hervormen.
Ook de cryptomarkt in Iran blijft kwetsbaar. In juni verloor Nobitex, de grootste Iraanse crypto-exchange, zo’n $81 miljoen na een grote hack.
Waarom dit nieuws relevant is voor Bitcoin
Bankencrises werken vaak als katalysator voor Bitcoin. Tijdens de Amerikaanse regionale bankcrisis in 2023 zagen we hetzelfde gebeuren: het vertrouwen in traditionele banken daalde en de Bitcoin koers veerde snel op. Bitcoin is een munt zonder centrale tegenpartij en zonder afhankelijkheid van een bankbalans. Dat maakt het aantrekkelijk in landen waar het financiële systeem onder druk staat.
Conclusie
Het omvallen van Ayandeh Bank is geen losstaand incident. Het past in een bredere trend van financiële stress in Iran en laat zien hoe kwetsbaar traditionele banken zijn in een systeem met strenge beperkingen en een verzwakkende munt. Voor steeds meer spaarders wordt Bitcoin hierdoor niet alleen een investering, maar ook een vorm van financieel risicobeheer.
Veelgestelde vragen
Waarom ging Ayandeh Bank failliet?
De bank had enorme verliezen en schulden opgebouwd en kon niet langer voldoen aan haar verplichtingen. De centrale bank kon geen reddingsplan meer bieden.
Zijn klanten hun geld kwijt?
De tegoeden zijn overgezet naar Bank Melli. In theorie blijven klanten toegang houden tot hun spaargeld.
Waarom wordt Bitcoin gezien als alternatief?
Bitcoin is onafhankelijk van banken en staten. Bij financiële instabiliteit zoeken spaarders een plek waar hun vermogen minder afhankelijk is van faillissementen of reddingsoperaties.
