Telegram-oprichter Pavel Durov staat bekend als een groot voorvechter van privacy en vrije meningsuiting. Zijn reis begon bij VKontakte (VK), het Russische alternatief voor Facebook, maar zijn principes brachten hem uiteindelijk in conflict met de overheid. Vandaag de dag is hij het gezicht achter Telegram, een platform met bijna een miljard gebruikers en een grote rol binnen de cryptowereld. Maar zijn strijd voor digitale vrijheid heeft hem ook in de problemen gebracht.

Van VK naar Telegram: Een kwestie van principes

Durov, geboren in 1984 in Sint-Petersburg, startte in 2006 VKontakte, een sociaal netwerk dat uitgroeide tot het grootste van Rusland. Maar met succes kwam ook druk van de Russische autoriteiten, die toegang eisten tot gebruikersdata en censuur wilden afdwingen. Durov weigerde, met als gevolg dat hij in 2014 uit zijn eigen bedrijf werd gezet.

Op dat moment had hij echter al een nieuw idee: een berichtenapp die privacy wél serieus neemt. In 2013 lanceerden hij en zijn broer Telegram, een app die berichten versleuteld verstuurt en zich profileert als hét alternatief voor Big Tech-platformen zoals WhatsApp. Inmiddels heeft Telegram meer dan 950 miljoen gebruikers en blijft het groeien dankzij functies zoals mini-apps, gedecentraliseerd websurfen en een sterke connectie met The Open Network (TON), een blockchainproject dat binnen het Telegram-ecosysteem steeds belangrijker wordt.

Durov zelf heeft met Telegram een fortuin opgebouwd en wordt door Forbes in 2025 geschat op $17,1 miljard. Het bedrijf is zelfs bijna winstgevend en overweegt een beursgang.

Arrestatie in Frankrijk: Botsing met overheden

Durov heeft zich altijd hardgemaakt voor online vrijheid, maar dat heeft hem ook vijanden opgeleverd. In augustus 2024 werd hij in Frankrijk gearresteerd omdat Telegram volgens de autoriteiten te weinig controle uitoefent op illegale content. Hij werd aangeklaagd voor medeplichtigheid aan criminele activiteiten en het niet meewerken met de overheid.

Zijn arrestatie leidde tot felle kritiek vanuit de crypto- en techgemeenschap. Vrijheid van meningsuiting zou onder druk staan, en de Franse overheid werd beschuldigd van politieke censuur. Kort daarna mocht Durov op borgtocht vrij, maar hij moest in Frankrijk blijven voor de rechtszaak.

In maart 2025 vertrok hij alsnog naar Dubai, waar Telegram officieel is gevestigd. Wat de toekomst brengt voor Durov en Telegram is nog onduidelijk, maar één ding is zeker: de strijd om privacy en online vrijheid is nog lang niet gestreden.

Onze waarden veranderen niet met de politiek

Durov zelf blijft vasthouden aan zijn principes. In januari 2025 schreef hij:

“Ik ben er trots op dat Telegram altijd heeft gestaan voor vrije meningsuiting, lang voordat het politiek veilig was om dat te doen. Onze waarden veranderen niet met de verkiezingscycli.”

Terwijl de strijd om privacy en digitale vrijheid wereldwijd doorgaat, blijft Telegram een belangrijk platform voor miljoenen gebruikers—en een doorn in het oog van overheden.