Cryptovaluta wordt steeds vaker gebruikt om extremistische bewegingen te financieren, vooral in Europa. Terwijl de wereldwijde cryptodonaties aan dergelijke groepen afnemen, blijkt uit een rapport van Chainalysis dat Europa sinds 2017 juist een flinke stijging laat zien.

Europa haalt in, maar Noord-Amerika blijft voorop

Tot een aantal jaar geleden kwamen de meeste cryptodonaties aan extremistische groepen uit Noord-Amerika. Sinds 2017 is Europa echter bezig met een inhaalslag. Tussen 2022 en 2024 vond bijna de helft van alle cryptotransacties naar extremistische groepen plaats in Europa. In totaal ging het om $1,9 miljoen. Toch staat Noord-Amerika met $20 miljoen aan donaties nog steeds bovenaan.

Grotere donaties en nieuwe strategieën

Niet alleen het aantal donaties groeit, maar ook de bedragen die worden geschonken. Volgens het rapport namen donaties aan verschillende soorten extremistische groepen flink toe tussen 2023 en 2024:

• Witte nationalisten: +270%
• Nationalisten: +164%
• Complotdenkers: +70%
• Anarchisten: +35%
• Antisemitische groepen: +22%

Politieke en maatschappelijke spanningen, zoals verkiezingen, lijken een belangrijke rol te spelen. Zulke gebeurtenissen zorgen vaak voor een piek in donaties, omdat ze de aandacht van supporters trekken.

Obstakels en slimme oplossingen

Extremistische groepen hebben te maken met strengere regelgeving. Overheden verplichten crypto-exchanges om verdachte transacties te blokkeren. Zo kreeg Binance in 2023 een recordboete van $4,3 miljard omdat het niet voldeed aan antiwitwasregels.

Ondanks deze maatregelen vinden extremisten steeds nieuwe manieren om geld binnen te halen. Veel groepen gebruiken privacycoins zoals Monero (XMR), omdat deze moeilijker te traceren zijn. Daarnaast kiezen ze ervoor om donatiegegevens privé met hun supporters te delen in plaats van deze openbaar te maken. Ook het dark web wordt steeds vaker gebruikt als platform om fondsen te werven.

Waarom crypto?

Veel extremistische groepen hebben geen toegang meer tot reguliere bankdiensten vanwege zogeheten “debanking.” Dit betekent dat banken rekeningen van risicovolle organisaties en individuen sluiten. Als alternatief gebruiken deze groepen cryptovaluta om sancties te omzeilen en hun activiteiten voort te zetten.

Hoewel debanking bedoeld is om haatgroepen financieel te isoleren, kan het onbedoeld de adoptie van crypto door deze groepen versnellen. Dit maakt het lastig om hun financiële stromen volledig te stoppen.

Wat betekent dit voor de toekomst?

De stijging van cryptodonaties in Europa laat zien dat extremistische groepen zich blijven aanpassen aan veranderende omstandigheden. Regulering wordt strenger, maar dat weerhoudt hen er niet van om nieuwe manieren te vinden om hun activiteiten te financieren. De vraag blijft hoe overheden en exchanges hierop kunnen blijven inspelen zonder de groei van de cryptosector te remmen.