Een omstreden Bitcoin-donatie van 45 miljoen dollar heeft de Tsjechische regering opnieuw in zwaar weer gebracht. De schenking komt van een veroordeelde crimineel en zorgde voor zoveel ophef dat oppositiepartijen een motie van wantrouwen indienden. Die mislukte nipt, maar het politieke vertrouwen wankelt.

Bitcoin van een boef

Tomáš Jiřikovský, een man met een strafblad vol drugshandel, wapenbezit en verduistering, doneerde eind mei ruim 1.500 Bitcoin aan het ministerie van Justitie. De cryptomunten kwamen uit een wallet die eerder in beslag was genomen, maar later via een rechterlijke uitspraak weer vrijgegeven werd. Jiřikovský besloot vervolgens een derde ervan te ‘schenken’ aan de overheid.

Of het echt uit vrijgevigheid was, blijft de vraag. Zeker omdat Jiřikovský ook toegang had tot een andere wallet met nog eens bijna 4.000 Bitcoin die in verband wordt gebracht met de darkweb-marktplaats Nucleus Market. Volgens techspecialisten is dat bedrag inmiddels onbereikbaar door verouderde opslagtechnologie.

Fiala onder vuur, maar blijft zitten

De donatie leidde tot woede in het parlement. Oppositiepartijen ANO, SPD en de Piratenpartij probeerden de regering van premier Petr Fiala ten val te brengen. De motie van wantrouwen kreeg 94 stemmen, net niet genoeg om door te gaan.

Fiala gaf toe dat er fouten zijn gemaakt en dat het vertrouwen van het publiek is geschaad. Hij beloofde verantwoordelijkheid te nemen voor het ethische falen, maar wees er ook op dat de oppositie vooral modder gooide.

Nieuwe minister, nieuw onderzoek

De affaire kostte de vorige minister van Justitie zijn baan. Inmiddels is Eva Decroix benoemd als zijn opvolger. Zij heeft aangekondigd dat er een onafhankelijk onderzoek komt naar de gang van zaken rond de donatie. Ook de minister van Financiën ligt onder vuur, omdat hij mogelijk al eerder op de hoogte was van de schenking.

Politiek en crypto: ongemakkelijke combinatie

De situatie in Tsjechië past in een breder patroon waarin politici steeds vaker in aanraking komen met crypto. Denk aan de cryptoprojecten van Donald Trump of het schandaal rond de Libra-token in Argentinië. Het roept vragen op over de rol van overheden in de cryptowereld – en over de risico’s van het accepteren van digitale munten uit verdachte hoek.

Voor Nederlandse crypto-investeerders is het een reminder: waar veel geld rondgaat, is politieke onrust nooit ver weg.